Kosova Eğitim Sistemi
Kosova’da eğitimin genel amaçları okul öncesi eğitimin amaçları ilkokul eğitiminin amaçları alt ortaokuldaki eğitimin temel amaçları üst orta eğitimin amaçları Yeni Kosova Müfredat Çerçevesinden (EBTB, 2001) alınan bilgiler doğrultusunda açıklandı.
Kosova’da eğitimin genel amaç ve hedeflerinin formülasyonu, demokratik kalkınma, yeni ekonomik fırsatlar ve dünyaya açılma biçiminde belirlenmiştir. Kosova’da eğitimin amaçlardan biri, genç insanların kamusal olaylara ehliyetli bir şekilde kat elması çoğulcu ve demokratik bir toplumda aktif ve sorumlu vatandaşlar olmalarıdır. Öğrencilerin, ülkeler arası karşılıklı bağımlı bir dünyada, öğrenen bir toplumumuzun ve yaşam boyu süren öğrenme bakış açılarının meydan okumalarıyla başa çıkmalarına yardım edecek, güncel ve kıymetli bilgiler ve araçsal becerilerle donatılmalarında hedeflerine sahip olmaktadır.
Ayrıca kişisel kimliğin zenginleştirilmesine ve öğrencilere bu kimliğin sadece insanları farklı şey olmadığını hemde onlar tüm dünyanın bir parçası yapan şey olduğunu anlamalarını konusunda yardımcı olmakla amaçlanmıştır. Bunların dışında, öğrencilerin kendi aile ve topluluğunu bilip takdir etme ve hemde diğer topluluk, ülke ve insanların tarih ve kültürlerine karşı açık olma konusunda teşvik edilmeleri de amaçlar arasında bulunmaktadır.
Öğrencilere, kendi topluluklarının geleneklerini yeşertme ve kendi kültürel miraslarına katkında bulunma, diğer kültür ve geleneklere ve insani duygulara saygı duyma konusunda yardımcı olma da genel amaçlar içerisindedir. Ek olarak da eğitimin, genç insanları tüm potansiyelleriyle Kosova toplumumuzunun yeniden inşası ve refahına katkıda bulunma ve kişisel başarı içeren bir hayat sürdüren bireyler olarak özerklik geliştirme konusunda yönlendirmesi gerekli olduğu açık bir biçimde ifadelendirilmiştir.
Son olarak ise, öğrencilerin farklı ortam ve yeni başlamalarda kendi bilgi ve becerilerini yaratıcı bir biçimde kullanmaları; yaratıcı bir biçimde problem çözme süreçlerine bireysel veya toplu olarak katılıp bağımsız ve eleştirel dönüşüm için motivasyon ve beceri yeşertmek üzere bitilmeleri gerekli olduğu vurgulanmıştır. Belirlenmiş olan bu genel amaçlardan hareketle, Kosova’da gerçek anlamda demokratik bir sürecin başladığı Kosova toplumumuzunun artık bilim, teknoloji ve kültürdeki en yeni gelişmelerle bağlantı kurmuş olduğu, merakları yeşertme konusunda ve hemde düşünce, olgu, kişi, kültür, vb. Açısından farklılıklarına yönelik öğrencilere pozitif tutum sergileme hakkında yardımcı olunduğu söylenebilir.
Kosova’da okulöncesi eğitimin amaçları içerisinde ise, çocukların bireysel gelişimlerini sağlamak amacıyla dikkatli ve devamlı desteklenmeleri gerekli olduğu, bireysel özgürlüğün bireysel ve kolektif kurallar ve disiplin ile dengelenerek sosyalleşmelerini sağlamak olduğu ve kendilerini ifade edebilmeleri yer almaktadır. Çocukların merak ve yaratıcılıklarını eğlenceli bir biçimde geliştirerek onların gerçek hayattaki durumları anlayabilmeleri de amaçlanmıştır.
İlkokul eğitiminin amaçları içerisinde; öğrencilere temel berecileri kazandırmak (temel okuma ve yazma, sayı becerileri), ifade becerilerini geliştirmek, kişiliklerinin gelişmelerini sağlamak yer almaktadır. Alt ortaöğretimin amaçları olarak, çocukların sosyal yaşama hazırlanmalarını kolaylaştırmak, meslek seçimine yönlendirmekle beraber onların duygusal, zihinsel kapasitelerinin ve yaratıcılıklarının gelişmesi, toplumsal, kültürel ve zihinsel becerilerin kazandırılması bulunur.
Üst ortaöğretimde ise amaç, öğrencilerin yetişkin hayata katılmalarını kolaylaştırarak meslek hayatına hazırlanmalarını garanti altına almak yer almaktadır. Ayrıca toplumumuzunun içerisindeki mevcut ideolojik ve toplumsal değerler ve bu değerlerin farklılıklarını kavrayarak öğrencilerin gelişimine katkı sağlamak da amaçlanmıştır..
Suroy Recepoşlu (2005) ise belirtilmiş olan bu amaçlara ilave olarak, 31 Ekim 2002 tarihinde yürürlüğe giren ilk ve Ortaokul Kanunu ile alakalı açıklamalarda bulunmuştur. Buna göre bu kanunda hiçbir çocuğuna eğitim görme hakkının elinden alınamayacağı Bakanlıkça belirlenmiş olanaklar sağlanmıştır. Her çocuğun ilk ve ortaokulda kendi dilinde eğitim görme hakkının olduğunu belirtilmiştir.
Ayrıca Eğitim, Bilim ve Teknoloji Bakanlığı belediyelerin iştirakiyle uygun olan ders kitaplarını, okuma yazma gereçlerini ve 1-9. derslikler için kurulan öteki ders kitaplarının temini için sorumlu olduğunu da ifade etmiştir. Sonuç olarak, belirlenmiş olan bu amaçlardan hareketle, öğrencilerin farklı toplumsal değerler çerçevesinde ve bunları tanıyarak gelişmeleri gerekli olduğu, böylece eğitimde farklı değerleri tanıma, benimseme ve saygı duymanın ön plana çoktan görülmektedir. Kısacası, öğrencilerin eğitim yolu ile yaşadıkları topluma layık bireyler olarak yetiştirildikleri söylenebilir.
Kosova’da eğitimin genel amaç ve hedeflerinin formülasyonu, demokratik kalkınma, yeni ekonomik fırsatlar ve dünyaya açılma biçiminde belirlenmiştir. Kosova’da eğitimin amaçlardan biri, genç insanların kamusal olaylara ehliyetli bir şekilde kat elması çoğulcu ve demokratik bir toplumda aktif ve sorumlu vatandaşlar olmalarıdır. Öğrencilerin, ülkeler arası karşılıklı bağımlı bir dünyada, öğrenen bir toplumumuzun ve yaşam boyu süren öğrenme bakış açılarının meydan okumalarıyla başa çıkmalarına yardım edecek, güncel ve kıymetli bilgiler ve araçsal becerilerle donatılmalarında hedeflerine sahip olmaktadır.
Ayrıca kişisel kimliğin zenginleştirilmesine ve öğrencilere bu kimliğin sadece insanları farklı şey olmadığını hemde onlar tüm dünyanın bir parçası yapan şey olduğunu anlamalarını konusunda yardımcı olmakla amaçlanmıştır. Bunların dışında, öğrencilerin kendi aile ve topluluğunu bilip takdir etme ve hemde diğer topluluk, ülke ve insanların tarih ve kültürlerine karşı açık olma konusunda teşvik edilmeleri de amaçlar arasında bulunmaktadır.
Öğrencilere, kendi topluluklarının geleneklerini yeşertme ve kendi kültürel miraslarına katkında bulunma, diğer kültür ve geleneklere ve insani duygulara saygı duyma konusunda yardımcı olma da genel amaçlar içerisindedir. Ek olarak da eğitimin, genç insanları tüm potansiyelleriyle Kosova toplumumuzunun yeniden inşası ve refahına katkıda bulunma ve kişisel başarı içeren bir hayat sürdüren bireyler olarak özerklik geliştirme konusunda yönlendirmesi gerekli olduğu açık bir biçimde ifadelendirilmiştir.
Son olarak ise, öğrencilerin farklı ortam ve yeni başlamalarda kendi bilgi ve becerilerini yaratıcı bir biçimde kullanmaları; yaratıcı bir biçimde problem çözme süreçlerine bireysel veya toplu olarak katılıp bağımsız ve eleştirel dönüşüm için motivasyon ve beceri yeşertmek üzere bitilmeleri gerekli olduğu vurgulanmıştır. Belirlenmiş olan bu genel amaçlardan hareketle, Kosova’da gerçek anlamda demokratik bir sürecin başladığı Kosova toplumumuzunun artık bilim, teknoloji ve kültürdeki en yeni gelişmelerle bağlantı kurmuş olduğu, merakları yeşertme konusunda ve hemde düşünce, olgu, kişi, kültür, vb. Açısından farklılıklarına yönelik öğrencilere pozitif tutum sergileme hakkında yardımcı olunduğu söylenebilir.
Kosova’da okulöncesi eğitimin amaçları içerisinde ise, çocukların bireysel gelişimlerini sağlamak amacıyla dikkatli ve devamlı desteklenmeleri gerekli olduğu, bireysel özgürlüğün bireysel ve kolektif kurallar ve disiplin ile dengelenerek sosyalleşmelerini sağlamak olduğu ve kendilerini ifade edebilmeleri yer almaktadır. Çocukların merak ve yaratıcılıklarını eğlenceli bir biçimde geliştirerek onların gerçek hayattaki durumları anlayabilmeleri de amaçlanmıştır.
İlkokul eğitiminin amaçları içerisinde; öğrencilere temel berecileri kazandırmak (temel okuma ve yazma, sayı becerileri), ifade becerilerini geliştirmek, kişiliklerinin gelişmelerini sağlamak yer almaktadır. Alt ortaöğretimin amaçları olarak, çocukların sosyal yaşama hazırlanmalarını kolaylaştırmak, meslek seçimine yönlendirmekle beraber onların duygusal, zihinsel kapasitelerinin ve yaratıcılıklarının gelişmesi, toplumsal, kültürel ve zihinsel becerilerin kazandırılması bulunur.
Üst ortaöğretimde ise amaç, öğrencilerin yetişkin hayata katılmalarını kolaylaştırarak meslek hayatına hazırlanmalarını garanti altına almak yer almaktadır. Ayrıca toplumumuzunun içerisindeki mevcut ideolojik ve toplumsal değerler ve bu değerlerin farklılıklarını kavrayarak öğrencilerin gelişimine katkı sağlamak da amaçlanmıştır..
Suroy Recepoşlu (2005) ise belirtilmiş olan bu amaçlara ilave olarak, 31 Ekim 2002 tarihinde yürürlüğe giren ilk ve Ortaokul Kanunu ile alakalı açıklamalarda bulunmuştur. Buna göre bu kanunda hiçbir çocuğuna eğitim görme hakkının elinden alınamayacağı Bakanlıkça belirlenmiş olanaklar sağlanmıştır. Her çocuğun ilk ve ortaokulda kendi dilinde eğitim görme hakkının olduğunu belirtilmiştir.
Ayrıca Eğitim, Bilim ve Teknoloji Bakanlığı belediyelerin iştirakiyle uygun olan ders kitaplarını, okuma yazma gereçlerini ve 1-9. derslikler için kurulan öteki ders kitaplarının temini için sorumlu olduğunu da ifade etmiştir. Sonuç olarak, belirlenmiş olan bu amaçlardan hareketle, öğrencilerin farklı toplumsal değerler çerçevesinde ve bunları tanıyarak gelişmeleri gerekli olduğu, böylece eğitimde farklı değerleri tanıma, benimseme ve saygı duymanın ön plana çoktan görülmektedir. Kısacası, öğrencilerin eğitim yolu ile yaşadıkları topluma layık bireyler olarak yetiştirildikleri söylenebilir.